თემატური

ბიოლოგია				მე-10 კლ	108 სთ
თემატური ერთეული	თემა	სასწავლო მიზნები	აქტივობები	რესურსები	საათების რაოდენობა
უჯრედი	1.1უჯრედის ქიმიური შედგენილობა. არაორგანული ნივთიერებები. 1.2. ორგანული ნივთიერებები. ნახშირწყლები 1.3 ლიპიდები 1.4 . ცილები 1.5. ცილის ფუნქციები 1.6 ფერმენტები 1.7 ნუკლეინის მჟავები შემაჯამებელი სამუშაო 1 1.8 უჯრედული თეორია 1.9 . უჯრედის გარსი. პლაზმური მემბრანა 1.10. მემბრანული ტრანსპორტის სახეები 1.11 პლაზმური მემბრანის თვისებების და ფუნქციების კვლევა 1.12. უჯრედის ორგანოიდები 1.13. მიტოქონდრიები და პლასტიდები 1.14 ბირთვი 1.15 ნივთიერებეთა ცვლა და ენერგიის გარდაქმნა უჯრედში 1.16. ფოტოსინთეზი 1.17 ფოტოსინთეზის პროცესის კვლევა 1.18 უჯრედული სუნთქვა თემის შეჯამება	1.მსჯელობს უჯრედის სტრუქტურული კომპონენტების ურთიერთკავშირზე და განიხილავს უჯრედს, როგორც ერთ მთლიანს; 2.იყენებს მემბრანის თხევად-მოზაიკურ მოდელს უჯრედსა და გარემოს შორის კავშირის სადემონსტრაციოდ(მაგ., შერჩევითი გამტარობა, დიფუზია, ოსმოსი, აქტიური ტრანსპორტი, ენდოციტოზი, ეგზოციტოზი, ”თავისიანის”  და ”უცხოს” ცნობა); 3.ასაბუთებს უჯრედის შემადგენლობაში შემავალი არაორგანული და ორგანული ნივთიერებების აუცილებლობას ორგანიზმისათვის; 4.ილუსტრაციის და/ან მოდელის საშუალებით აჩვენებს ბიოპოლიმერების აგებულებებს შორის მსგავსებასა და განსხვავებას  და მსჯელობს მათმნიშვნელობაზე თითოეული უჯრედისათვის და მთელი ორგანიზმისათვის; 5.წყლის ფიზიკური და ქიმიური თვისებების საფუძველზე ასაბუთებს სიცოცხლისათვის მის აუცილებლობას; 6.მსჯელობს ანაბოლური და კატაბოლური პროცესების არსზე, აღწერს და სქემატურად გამოსახავს მათ მიმდინარეობას; 7. მოიპოვებს ინფორმაციას კანცეროგენური ნივთიერებების როლზე უჯრედის არაკონტროლირებადი გაყოფის პროცესში - სიმსივნეების განვითარებაში; ვარაუდობს, თუ როგორი იქნება უჯრედის მეტაბოლიზმი კონკრეტულ სიტუაციაში თეორიული ცოდნის გამოყენება პრაქტიკაში	მინილექცია, ტექსტზე მუშაობა, ექსპერიმენტის დაგეგმვა და ჩატარება, შედეგების ინტერპრეტაცია ფილმის დემონსტრაცია, კოგნიტურ დიაგრამებზე მუშაობა ტესტირება	სახელმძღვანელო, სამუშაო რვეულები, დაფა პროექტორი, კომპიუტერი, ვიდეომასალა, ქათმის კვერცხის ცილა, მარილმჟავა, პეპსინი, სპირტქურა,  მინის ჭიქა, წყალი , კომპიუტერი, პროექტორი ტესტები სახელმძღვანელო, სამუშაო რვეულები, დაფა პროექტორი, კომპიუტერი, ვიდეომასალა, ტესტები	2 2 1 1 1 2 1 1 2 2 1 2 2 2 2 2 2 2 1
სატრანსპორტო სისტემა	2.1 ნივთიერებათა ტრანსპორტი მცენარეებში 2.2. ნივთიერებათა ტრანსპორტი ცხოველებში 2.3. იმუნიტეტი 2.4. გულ-სისხლძარღვთა სისტემა 2.5. არტერიული წნევის თავისებურებების კვლევა 2.6. გულის სარქველების მოქმედება 2.7. გულის ავტომატია და მისი დარღვევა 2.8. სუნთქვა 2.9. ფილტვების სასიცოცხლო ტევადობა. სუნთქვის სიხშირეზე მოქმედი ზოგიერთი სპეციფიკური ფაქტორი შემაჯამებელი სამუშაო 3	1.საუბრობს სუნთქვის პროდუქტებით უჯრედების მომარაგების გზებზე და მსჯელობს ცხოველური და მცენარეული უჯრედების მიერ ენერგიის წარმოქმნის თავისებურებებზე; 2.წარმოსახავსსუნთქვის პროცესს, როგორც ქიმიური რეაქციების ჯამს და განიხილავს გლუკოზას, როგორც უჯრედის ენერგიის ძირითად წყაროს; 3.მსჯელობს აერობული და ანაერობული სუნთქვის თავისებურებებზე.აღწერს და სქემატურად გამოსახავს მათ მიმდინარეობას, წერს შესაბამის განტოლებებს,ერთმანეთს ადარებს ამ ორ პროცესს; 4. მსჯელობს ცხოველებსა და მცენარეებში მიმდინარე აერობული/ანაერობული  პროცესებისმსგავსება/განსხვავებაზეექსპერიმენტულად იკვლევსწვის პროცესს (მაგ.,შაქრის ნატეხის წვა დახურულ ქილაში).ადარებს წვას და უჯრედულ სუნთქვას და მსჯელობს ამ უკანასკნელის უპირატესობაზე; 5. აღწერს გზებს, რომლითაც ორგანიზმი მარაგდება ჟანგბადით(მაგ., სხეულის ზედაპირი, ტრაქეები, ლაყუჩები, ფილტვები); 6.საუბრობს ალვეოლის თვისებებზე და ხსნის დაზიანების დროსალვეოლის არსებობისას გაზთა ცვლის შეფერხების მიზეზებს; 7.ასაბუთებს სისხლის და სისხლის მიმოქცევის მნიშვნელობას ნახშირორჟანგის და ჟანგბადის ტრანსპორტირების პროცესში. თეორიული ცოდნის გამოყენება პრაქტიკაში	მინილექცია, ტექსტზე მუშაობა, ექსპერიმენტის დაგეგმვა და ჩატარება, შედეგების ინტერპრეტაცია ფილმის დემონსტრაცია, კოგნიტურ დიაგრამებზე მუშაობა	სახელმძღვანელო, სამუშაო რვეულები, დაფა პროექტორი, კომპიუტერი, ვიდეომასალა, ტაბულები, ფერადი ილუსტრაციები ტესტები	2 2 2 2 1 1 1 2 1 1
საჭმლის მომნელებელი სისტემა	3.1 საკვები ნივთიერებები და საკვები პროდუქტები 3.2 საკვებ პროდუქტებში საკვები ნივთიერებების აღმოჩენა და ენერგეტიკული ღირებულების განსაზღვრა 3.3 საჭმლის მომნელებელი სისტემა 3.4 საჭმლის მომნელებელი სისტემის ზოგიერთი დაავადება 3.5. დაკვირვება საჭმლის მომნელებელი ენზიმების მოქმედებაზე თემის შეჯამება 4	1.ატარებს ცდებს საკვებში დაგროვილი ენერგიის რაოდენობის გამოსათვლელად, ადარებს საკვებ პროდუქტებს ენერგეტიკული ღირებულების მიხედვით; 2.ასაბუთებს საკვების მნიშვნელობას ორგანიზმის ზრდისათვის და ენერგიით მომარაგებისათვის; 3.ადარებს მცენარეული და ცხოველური ორგანიზმების კვების ტიპებს და ადგენს მათ შორის პრინციპულ განსხვავებას; 4.იკვლევს საკვების შედგენილობას (ორგანული და არაორგანული ნივთიერებები, ვიტამინები), კვებით ღირებულებას და ენერგიის შემცველობას, აანალიზებს დაბალანსებული კვებითი რაციონის და თითოეული კომპონენტის მნიშვნელობას ორგანიზმისათვის; 5.სქემატურად ასახავს საკვები ნივთიერებების  გზას საჭმლის მომნელებელი სისტემიდან უჯრედებამდე; თეორიული ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება	მინილექცია, ტექსტზე მუშაობა, ექსპერიმენტის დაგეგმვა და ჩატარება, შედეგების ინტერპრეტაცია ფილმის დემონსტრაცია, კოგნიტურ დიაგრამებზე მუშაობა პროექტების პრეზენტაცია	სახელმძღვანელო, სამუშაო რვეულები, დაფა პროექტორი, კომპიუტერი, ვიდეომასალა, ტაბულები, ფერადი ილუსტრაციები პროექტები	2 2 2 2 2 1
მაკონტროლებელი სისტემა	4.1 ჰომეოსტაზი 4.2 ენდოკრინული სისტემა 4.3 ფიტოჰორმონები 4.4 აუქსინები. ტროპიზმები და ნასტიები 4.5 ნერვული სისტემა 4.6 რეფლექსი. უპირობო და პირობითი რეფლექსები 4.7 მეტაბოლიზმის რეგულაცია 4.9 უჯრედში ტემპერატურის რეგულაცია 4.10 დიაბეტი 4.11 არტერიული წნევის რეგულაცია 4.12 რეაქცია-იბრძოლე და გაიქეცი 4.13 ორგანიზმი მოსვენების მდგომარეობაში თემის შეჯამება 5	1.მსჯელობს ორგანიზმებში გაღიზიანების საპასუხოდ წარმოქმნილ პროცესებზე; 2.ახასიათებს მცენარეული ჰორმონების როლს ზრდის, განვითარებისა და სტიმულზე საპასუხო რეაქციების კოორდინირებაში; 3.აანალიზებს მაკოორდინირებელი სისტემების მნიშვნელობას სხვადასხვა სახის უჯრედებისა და ქსოვილების ნორმალური ფუნქციონირებისათვის; 4.ერთმანეთს ადარებს ნერვულ და ენდოკრინულ სისტემებს (მოქმედების დრო, ინფორმაციის გადაცემის ფორმა, პასუხის ხანგრძლივობა, მოქმედების არეალი). შედეგებს წარმოადგენს ცხრილის სახით; 5. ახასიათებს ტვინის სხვადასხვა უბნის დანიშნულებას და ასაბუთებს ცენტრალური ნერვული სისტემის ინტეგრალურ ფუნქციას; 6.აღწერს ჰორმონის გამოყოფის ორმხრივი რეგულაციის პროცესს (რეგულაცია ცენტრალური ნერვული სისტემიდან და რეგულაცია მოცემული ჰორმონის კონცენტრაციით სისხლში); 7.განასხვავებს პირობით და უპირობო რეფლექსებს და სქემატურად გამოსახავს რეფლექსურ რკალს.	მინილექცია, ტექსტზე მუშაობა, ექსპერიმენტის დაგეგმვა და ჩატარება, შედეგების ინტერპრეტაცია ფილმის დემონსტრაცია, კოგნიტურ დიაგრამებზე მუშაობა	სახელმძღვანელო, სამუშაო რვეულები, დაფა პროექტორი, კომპიუტერი, ვიდეომასალა, ტაბულები, ფერადი ილუსტრაციები	2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 1 1
ორგანიზმთა მოძრაობა	5.1 ჩონჩხის და ჩონჩხის კუნთები 5.2 ძვლის შედგენილობა და მისი ჰუმორული რეგულაცია 5.3 ორგანიზმის აგებულებისა და ფუნქციის სეგუებულობა მოძრაობასთან 5.4 ორგანიზმთა შეგუება ჰაერში ფრენასთან 5.5 ორგანიზმთა შეგუება წყალში ცურვასთან 5.6 ცხოველების შეგუება რბილ ნიადაგში გადაადგილებასთან თემის შეჯამება	1.მსჯელობს ჩონჩხისა და კუნთების დანიშნულებაზე ორგანიზმისათვის(მაგ., საყრდენ-მამოძრავებელი, დამცველობითი); 2.მოდელებზე ამოიცნობს ადამიანის ძვლებსა და კუნთებს და საუბრობს მათ ფუნქციაზე; 3.ექსპერიმენტის საშუალებით ადგენს ძვლისათვის ორგანული და არაორგანული ნივთიერებების მნიშვნელობას; 4.განასხვავებს ადამიანის ჩონჩხში არსებული სხვადასხვა ტიპის ძვალთა შეერთებებს, აღწერს მათ თავისებურებებს, მსჯელობს დამატებითი სტრუქტურების (იოგის, მყესის, ხრტილის) მნიშვნელობაზე ნორმალური მოძრაობისათვის, მოჰყავს მოძრავი შეერთების ანალოგიები ტექნიკურ კონსტრუქციებში; 5.საუბრობს კუნთის შეკუმშვის მექანიზმზე, ქმნის მოდელს ანტაგონისტი კუნთების მუშაობის პრინციპის (მაგ., ორთავა და სამთავა კუნთები)სადემონსტრაციოდ; 6.მსჯელობს ფრინველთა ჩონჩხის ფრენასთან დაკავშირებულ თავისებურებებზე(მაგ., ღრუიანი, მსუბუქი ძვლები, სხეულის ფორმა, დაბალანსებული წონა); 7.მსჯელობს წყალში მობინადრე ცხოველების ცურვასთან დაკავშირებულ სტრუქტურულ თავისებურებებზე(მაგ., სხეულის ფორმა, ფარფლები); ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება	მინილექცია, ტექსტზე მუშაობა, ექსპერიმენტის დაგეგმვა და ჩატარება, შედეგების ინტერპრეტაცია ფილმის დემონსტრაცია, კოგნიტურ დიაგრამებზე მუშაობა ტესტირება	სახელმძღვანელო, სამუშაო რვეულები, დაფა პროექტორი, კომპიუტერი, ვიდეომასალა, ტაბულები, ფერადი ილუსტრაციები	2 2 2 1 1 1 1